DQTV - một trong ba thứ quân của LLVT nhân dân tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ, phòng thủ dân sự, bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm. DQTV còn là lực lượng sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh.
Với tầm quan trọng đó, Long An xây dựng lực lượng DQTV “vững mạnh và rộng khắp” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Lực lượng dân quân tự vệ không ngừng kế thừa và phát huy truyền thống
Vững mạnh, rộng khắp
Đại tá Trần Đình Hưng - Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh, khẳng định: Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh phát huy tốt vai trò tham mưu, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, Ban CHQS các huyện, thị xã, thành phố quyết liệt nâng cao chất lượng huấn luyện cho DQTV theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, chất lượng”.
Tập trung huấn luyện cho 100% DQTV các nội dung cơ bản kết hợp giáo dục chính trị, pháp luật và huấn luyện thực hành xử trí tình huống; đồng thời, coi trọng huấn luyện kỹ năng làm công tác vận động quần chúng, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, lụt bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống cháy rừng. Thường xuyên tổ chức hội thi, hội thao nhằm đánh giá trình độ, kỹ năng, khả năng phối hợp, từ đó nâng cao chất lượng khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV trong mọi tình huống.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 186 Ban CHQS cấp xã; 37 Ban CHQS cơ quan, tổ chức cấp tỉnh; 46 Ban CHQS cơ quan, tổ chức cấp huyện và 20 chốt dân quân biên giới. Tổ chức và hoạt động của Ban CHQS cấp xã, tự vệ cơ quan, tổ chức, tự vệ các khu, cụm công nghiệp là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần giữ vững an ninh chính trị, phục vụ phát triển KT-XH ở địa phương.

Huấn luyện nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống
Lực lượng DQTV xây dựng theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp” có chất lượng tổng hợp cao; được kiện toàn tổ chức biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, có tỷ lệ và cơ cấu hợp lý giữa lực lượng nòng cốt và rộng rãi, phù hợp đặc điểm từng địa phương, cơ sở. Toàn tỉnh xây dựng DQTV đạt 1,42% so với dân số, đảng viên đạt 29,87%; chú trọng xây dựng lực lượng dân quân ở 26 xã biên giới, ven cửa sông ra biển.
Ban CHQS xã, phường, thị trấn, các chốt dân quân biên giới không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, xử trí tốt các tình huống xảy ra, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Đồng thời, cán bộ, chiến sĩ DQTV chủ động, cảnh giác và đối phó linh hoạt với âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.
Lực lượng dân quân tự vệ giúp dân
Chỉ huy trưởng Ban CHQS xã Tân Tập (huyện Cần Giuộc) - Phan Thanh Bảo cho biết: Công tác huấn luyện trong lực lượng DQTV đạt từ 75% khá giỏi, bảo đảm đúng, đủ nội dung chương trình huấn luyện năm, bảo đảm trực sẵn sàng chiến đấu, tuần tra canh gác thường xuyên cũng như cao điểm, được chính quyền địa phương và nhân dân tin tưởng. Riêng trong phong trào thi đua Quyết thắng hàng năm, LLVT xã Tân Tập luôn là lá cờ đầu của LLVT huyện Cần Giuộc và tỉnh.
Những mô hình, phần việc mang sắc màu “sao vuông”
DQTV có nhiều mô hình hay, sáng tạo và hiệu quả như Dân quân nắm hộ dân, Chốt dân quân nắm hộ dân biên giới, Xe môtô tuần tra cho lực lượng dân quân thường trực, Ngôi nhà đồng đội,... Bên cạnh đó, lực lượng DQTV còn tích cực tham gia phát triển KT-XH, đóng góp hàng ngàn ngày công lao động xây dựng nông thôn mới, làm đường giao thông nông thôn, vệ sinh môi trường, khắc phục hậu quả thiên tai, tham gia thực hiện hiệu quả nhiệm vụ diễn tập khu vực phòng thủ các cấp.
Chốt dân quân biên giới luyện tập xử trí tình huống A2
Đặc biệt, DQTV tích cực tham gia phòng, chống dịch Covid-19, xử lý hiệu quả, kịp thời các tình huống ngay từ cơ sở; tham gia xây dựng các cụm chiến đấu, đẩy mạnh xây dựng các tuyến phòng thủ biên giới, nhất là các khu vực trọng điểm, xây dựng thế trận, hoạt động chiến đấu trên tuyến Tây Nam; tham gia chương trình kết nghĩa với chính quyền và nhân dân hai bên biên giới, góp phần tăng cường tình đoàn kết, gắn bó, giao lưu văn hóa, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Tiểu đội trưởng Chốt Dân quân thường trực Bưng Ràm, xã Hưng Điền B, huyện Tân Hung - Nguyễn Hoài Thương chia sẻ: “Phát huy truyền thống, Chốt chủ động khắc phục khó khăn, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, góp phần làm tốt công tác vận động, tuyên truyền, giúp dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn biên giới”.
Đặc biệt năm 2024, bên cạnh bộ đội thường trực, có nhiều vận động viên là DQTV tham gia hội thao, hội thi cấp Quân khu và toàn quân đạt thành tích cao, góp phần mang vinh quang về cho tỉnh, nổi bật như Hội thao Bắn súng quân dụng Quân khu và toàn quân.
Tham gia diễn tập chiến đấu cấp xã, diễn tập khu vực phòng thủ cấp huyện và cấp tỉnh, DQTV tham gia hàng ngàn lượt diễn tập cùng các đơn vị bộ đội đứng chân trên địa bàn, diễn tập phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai.
Trong đại dịch Covid-19, thực hiện phương châm “Chống dịch như giống giặc”, cùng cả nước, Long An có hơn 10.000 lượt DQTV xung kích, đi đầu, có mặt ở tất cả các địa phương, tất cả các khâu, căng mình chống dịch và bảo vệ sức khỏe, tính mạng, tài sản của Nhân dân.
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tuyên dương những chiến sĩ dân quân đạt thành tích tiêu biểu trong hội thao, hội thi quân khu và toàn quân
Trải qua 90 năm (28/3/1935 – 28/3/2025) xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, DQTV Việt Nam nói chung và lực lượng DQTV tỉnh Long An nói riêng luôn đoàn kết, thống nhất, trung thành với Tổ quốc, với Nhân dân. Những chiến sĩ “sao vuông” đã sống, chiến đấu trong lòng dân, được nhân dân yêu thương, đùm bọc, kế thừa và phát huy giá trị nghệ thuật quân sự, xứng đáng như khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”./.
Thùy Trang