Gian nan hành trình tìm đồng đội

Những người lính Đội K73 Long An nâng niu từng bộ hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam được tìm thấy

Chúng tôi đến thực địa là một cánh đồng nằm ven dãy núi phía Tây của tỉnh Battambang, Vương quốc Campuchia. Đây là địa bàn đơn vị vừa tiếp nhận trong thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam (HCLS QTNVN) đợt 2, giai đoạn XVIII.

Trong chiến tranh, nơi đây là một chiến trường ác liệt nên lượng bom đạn còn sót lại trong lòng đất khá nhiều. Chưa quen địa hình, thời tiết lại khắt nghiệt, nguồn tin ít, độ chính xác chưa cao nên CBCS đối mặt với nhiều khó khăn, nguy hiểm. Phần lớn thông tin HCLS nằm dưới chân núi hay trong những khu rừng rậm nên quá trình quy tập vô cùng vất vả.

Thượng tá Trần Chí Công - Đội trưởng Đội K73, cho biết: “Hiện đơn vị vừa tiếp tục quy tập HCLS trên địa bàn tỉnh Svay Rieng, đồng thời phân chia lực lượng mở rộng địa bàn thực hiện nhiệm vụ ở tỉnh Battambang. Được sự quan tâm, động viên của lãnh đạo các cấp trong nước; sự giúp đỡ, tạo điều kiện của chính quyền và người dân nước sở tại, nhất là đội hợp tác 2 tỉnh Svay Rieng và Battambang, CBCS quy tập được 10 bộ HCLS QTNVN và 1 ngôi mộ tập thể 50 HCLS QTNVN trên địa bàn ấp KeoMoni, xã Basak, huyện RucKhackyry, tỉnh Battambang. Chúng tôi tiếp tục tiếp cận các nhân chứng trong và ngoài nước nhằm xác định lại nguồn tin và khẩn trương tìm kiếm để sớm đưa được các anh về với quê hương”. 

Trên đầu nắng như đổ lửa, dưới chân đất đá khô cằn, toàn đội vẫn dùng cuốc, xẻng đào từng lớp đất để tìm HCLS. Mồ hôi chảy dài trên gương mặt sạm đen của CBCS, quân phục lấm lem, bàn tay chai sần, rướm máu.

Theo sơ đồ mộ chí, các anh đào 4 hố đất theo hình xương cá. Do vị trí tìm kiếm xa doanh trại đóng quân, địa bàn hiểm trở nên CBCS tranh thủ không nghỉ giải lao, chuyền tay nhau ca nước uống vội, bữa cơm trưa đơn giản để tiếp tục hành trình.

Trải qua một ngày vất vả, đào bới hàng chục mét khối đất, đá, đội vẫn chưa tìm thấy hài cốt. Không nản lòng, tất cả đều đặt hy vọng vào ngày mai. Thượng úy Bùi Ngân Điền chia sẻ: “Trên địa bàn này, chúng tôi đối mặt với rất nhiều khó khăn. Có những vị trí theo sơ đồ mộ chí, chúng tôi đào tìm suốt 3 ngày liền vẫn không tìm thấy HCLS. Mỗi lần như thế, anh em lại động viên nhau phải cố gắng để đưa được đồng đội về với quê hương, các anh đã nằm lại đây lâu lắm rồi!”. 

Trở về doanh trại sau một ngày mệt nhoài nhưng chỉ hơn 5 giờ sáng hôm sau, cả đội lại lên đường. Hơn 2 tiếng đồng hồ ngồi xe và lội bộ thêm 1,5km nữa, đội mới đến được vị trí đào tìm tại cánh đồng đất đá khô cằn ven chân núi của ấp KeoMoni, bắt tay ngay vào việc.

Đào lớp thứ nhất, đất đổi màu, niềm hy vọng lóe lên. Anh em hăng hái đào tìm và một tấm tăng màu xanh hiện ra. Các anh cẩn thận, nhẹ nhàng tìm từng đốt xương, kỷ vật liệt sĩ. Trong quá trình đào tìm, anh em phát hiện phần đất kế đó cũng có màu lạ. Theo kinh nghiệm thì có khả năng có mộ. Vậy là ăn vội cơm trưa, lại tiếp tục đào và tìm được thêm 2 bộ HCLS. 

Cán bộ, chiến sĩ Đội K73 tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Battambang, Vương quốc Campuchia

Cũng trên địa bàn xã Basak, theo nguồn tin của chính quyền và người dân nước bạn, đội quy tập được ngôi mộ tập thể 50 HCLS QTNVN. Bao mệt nhọc, vất vả dường như tan biến, các anh cẩn thận đưa hài cốt lên đặt nơi bằng phẳng nhất, thành kính thắp ba nén nhang.

Hạ sĩ Nguyễn Minh Đức - chiến sĩ Đội K73 Long An, xúc động: “Mỗi ngôi mộ được phát hiện dẫu hài cốt không còn nguyên vẹn, không một kỷ vật, thông tin nhưng tìm được các anh, chúng tôi mừng rơi nước mắt, bởi các anh đã nằm trên đất bạn mấy chục năm qua, nay mới được trở về quê nhà”. 

Hành trình tìm đồng đội trên đất bạn của CBCS Đội K73 Long An là những tháng ngày dãi nắng, dầm mưa, là những bước chân băng rừng, vượt suối. Bên cạnh trách nhiệm tri ân với những người lính đi tìm mộ còn là nghĩa vụ thiêng liêng góp phần sớm đưa các anh hùng liệt sĩ QTNVN về với gia đình, người thân và Tổ quốc./.

Thùy Trang