Bài cuối: Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững
Thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao giá trị nông sản, đáp ứng yêu cầu của thị trường và thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững. Trong đó, việc tập trung phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (ƯDCNC) và xây dựng chuỗi liên kết để ổn định đầu ra cho nông sản là những mục tiêu được quan tâm hàng đầu.
Đồng hành cùng nông dân
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) - Đinh Thị Phương Khanh thông tin, để thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi, thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh triển khai, thực hiện nhiều chương trình, đề án, dự án như Đề án Phát triển nông nghiệp ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, hỗ trợ các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác xây dựng dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp,...
Ngoài ra, Sở NN&PTNT còn quan tâm kêu gọi, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn. Qua đó, góp phần bảo đảm đầu ra của sản phẩm, nông dân an tâm sản xuất. Đáp lại sự nỗ lực của tỉnh, nhiều nông dân đã thay đổi dần phương thức sản xuất.
Theo Trưởng phòng NN&PTNT huyện Cần Giuộc - Ngô Bảo Quốc, thời gian qua, lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn huyện phát triển tốt. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng của người dân chủ yếu từ lúa sang trồng rau, trong đó, phần lớn là các loại rau ăn lá, với tổng diện tích khoảng 1.750ha. Huyện đã và đang khuyến khích người dân ƯDCNC vào sản xuất; đồng thời, xây dựng các chuỗi liên kết nhằm ổn định đầu ra cho cây rau.
Toàn huyện có 109ha rau trồng trong nhà lưới, nhà màng; 244,8ha áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm; 1.135ha sử dụng phân hữu cơ. Nhiều mô hình sản xuất rau có hiệu quả được nhân rộng, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân. Ngoài ra, huyện có 31 HTX và 95 tổ hợp tác (THT), trong đó có 10 HTX và 1 THT rau được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP; THT Xuân Huy Thịnh, xã Phước Lại được cấp chứng nhận sản xuất rau hữu cơ, có 5 chuỗi rau an toàn thực phẩm.
Khảo sát các hợp tác xã sản xuất rau trên địa bàn huyện Cần Giuộc
“Ngành Nông nghiệp huyện thường xuyên cung cấp các nội dung thông tin về tình hình sản xuất nông nghiệp, khí tượng - thủy văn, thời tiết, chất lượng nước và lịch vận hành các cống đầu mối để thông báo đến nông dân, khuyến cáo lịch mùa vụ, kịp thời chỉ đạo sản xuất phù hợp với từng thời điểm. Bên cạnh đó, ngành cũng kịp thời triển khai các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn huyện, nhất là hỗ trợ vốn, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật,... tạo điều kiện cho người dân, các HTX sản xuất hiệu quả” - ông Quốc cho biết thêm.
Với niềm đam mê nông nghiệp sạch, nhất là được sự hỗ trợ từ ngành Nông nghiệp huyện, ông Đoàn Văn Út (xã Phước Hậu, huyện Cần Giuộc) mạnh dạn đầu tư vốn trồng 1.000m2 cải bẹ xanh trong nhà lưới, lắp đặt hệ thống tưới tự động. Ông Út cho biết, bản thân rất yêu thích làm nông nghiệp, với suy nghĩ để người dân có sản phẩm an toàn, sạch, bảo vệ sức khỏe.
Đồng thời, trên cơ sở định hướng của địa phương về phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp ƯDCNC, từ việc được tỉnh chọn làm mô hình điểm để ƯDCNC vào phát triển cây rau đã thúc đẩy ông có động lực bỏ vốn làm nhà màng. “Cải được trồng trong nhà lưới ít sâu, bệnh, giảm số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giảm công lao động; năng suất, chất lượng sản phẩm được nâng lên. Nhờ ƯDCNC vào trồng rau, kinh tế gia đình tôi ngày càng phát triển hơn so với trồng rau theo cách truyền thống” - ông Út nói.
Hướng đến phát triển bền vững
Tại huyện Cần Đước, cây rau cũng là loại cây trồng được nông dân lựa chọn để thay thế cho cây lúa. Từ đó, các HTX, THT trồng rau đã được hình thành. Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, nhiều HTX đã chọn ƯDCNC, sản xuất sạch, hữu cơ làm hướng đi chính để góp phần nâng cao chất lượng rau. Giám đốc HTX Rau an toàn Phước Hòa - Kiều Anh Dũng cho biết: Hiện tại, HTX có 42 thành viên, sản xuất trên tổng diện tích hơn 15ha. Bình quân mỗi ngày, HTX cung ứng cho thị trường từ 2,5 - 3 tấn rau an toàn, rau hữu cơ các loại.
Theo ông Dũng, để cây rau mang lại giá trị kinh tế, bảo vệ môi trường và đáp ứng yêu cầu của thị trường, người trồng phải thực hiện theo hướng an toàn. Bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất, HTX cũng đang tập trung mở rộng các diện tích sản xuất rau theo hướng hữu cơ để cung ứng cho thị trường. Hiện nay, HTX liên kết với nhiều bếp ăn, cửa hàng thực phẩm,... trên địa bàn tỉnh và TP.HCM.
Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững
Trưởng phòng NN&PTNT huyện Cần Đước - Nguyễn Hồng Chương thông tin: “Sản xuất nông nghiệp ƯDCNC đang là xu thế phát triển tất yếu trong nền nông nghiệp hiện đại. Thời gian tới, huyện tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, thực hiện đề án nông nghiệp ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp.
Đồng thời, huyện tập trung hoàn thành các công trình thủy lợi, thủy lợi gắn với giao thông nông thôn, nghiệm thu đưa vào sử dụng để phát huy công năng, phục vụ tốt sản xuất và sinh hoạt của người dân; xây dựng các chuỗi cung ứng và kênh phân phối sản phẩm nông sản an toàn; tăng cường công tác xúc tiến thương mại, hỗ trợ nông dân tiêu thụ sản phẩm thông qua các siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, các bếp ăn tập thể trong khu công nghiệp, trường học; đẩy mạnh tham gia các sàn giao dịch điện tử,...”.
Giám đốc Sở NN&PTNT - Nguyễn Thanh Truyền cho biết, thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh tập trung phát triển cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa chất lượng cao, liên kết theo chuỗi giá trị và gắn với thị trường, nhất là tập trung vào các loại cây chủ lực gồm lúa, rau, thanh long, chanh không hạt, bưởi, khóm,... Chuyển đổi cơ cấu cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp; tăng dần diện tích sản xuất theo mô hình ƯDCNC, áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp sạch, thông minh, thân thiện với môi trường.
Phấn đấu xây dựng ngành Nông nghiệp tỉnh phát triển bền vững với quy mô sản xuất hàng hóa lớn, chất lượng cao thông qua các mô hình HTX nông nghiệp, từng bước hình thành các chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ, sơ chế và chế biến, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp của tỉnh. Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo hướng chủ động, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, đảm bảo an toàn trước thiên tai; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người đạt cao hơn, góp phần hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
“Mục tiêu của ngành Nông nghiệp tỉnh là sớm quy hoạch và phát triển các vùng sản xuất chuyên canh; đẩy mạnh thâm canh ứng dụng công nghệ kỹ thuật mới vào sản xuất, đặc biệt là công nghệ sinh học, ƯDCNC; đổi mới giống cây trồng, tiếp tục phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh. Xây dựng các vùng sản xuất tập trung chất lượng cao, phù hợp với điều kiện sinh thái của địa phương gắn với liên kết chuỗi giá trị. Đặc biệt là chuyển dịch cơ cấu cây trồng gắn kết với thị trường, nhất là đẩy mạnh thực hiện Chương trình Nông nghiệp ƯDCNC gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, giai đoạn 2021 - 2025” - ông Truyền cho biết thêm./.
Bùi Tùng
