Ấm bụng ngày mưa với canh chua cá chốt

Là “cửa ngõ” miền Tây, vùng đất có sông ngòi, kênh, rạch chằng chịt nên Long An rất dồi dào tôm, cá, đặc biệt là cá chốt. Cá chốt có kích thước khá nhỏ, con to nhất cũng chỉ cỡ 2 ngón tay, đây là loài cá nước ngọt, đến nay vẫn chưa nuôi được nên thịt rất đậm đà, thơm ngọt tự nhiên mà xương lại mềm. 

Người miền Tây có nhiều cách chế biến canh chua, độc đáo ở chỗ món canh này là sự kết hợp đủ loại rau trong vườn nhà. Dân miền Tây “thứ thiệt” hay kháo nhau rằng, chẳng cần đi chợ xa, chỉ cần vòng quanh vườn nhà là có đủ nguyên liệu cho tô canh chua nóng hổi xì xụp. Mà ngộ ở chỗ, người miền Tây rất thích ăn canh chua, mà canh chua là phải nấu với cá mới đúng vị. Mỗi món canh chua đều có hương vị riêng nhưng thanh tao nhất phải kể đến canh chua cá chốt nấu với lá me non. Nước lá me chua dịu hòa cùng vị béo ngọt của cá chốt tạo ra hương vị thơm ngon riêng biệt, độc đáo, không lẫn với bất cứ món ăn nào khác.

Bất kỳ ai đã một lần thưởng thức món canh chua cá chốt, chắc chắn sẽ nhớ mãi hương vị thơm ngon, đậm đà tình quê

Bí quyết để nấu canh chua cá chốt thiệt ngon là phải làm cá thật sạch vì cá có rất nhiều nhớt trên da, nếu không làm kỹ thì khi ăn sẽ có mùi tanh. Để làm sạch nhớt, người ta ngâm cá qua nước muối rồi cạo thật kỹ. Sau khi sơ chế cá chốt, bắc nồi nước canh lên cho sôi nhẹ, để ý thấy thịt cá vừa mềm tới thì cho lá me, bột ngọt, muối vào nêm nếm cho hợp khẩu vị rồi cho rau vào sau cùng, nước vừa sôi là tắt bếp ngay để tránh nhừ rau. Canh chua cá chốt lá me non có thể nấu kèm những loại rau như bông so đũa, rau muống, bắp chuối, bông điên điển, đậu bắp, bạc hà và không thể thiếu mấy trái ớt hiểm. Nồi canh chua mà không có vị cay thì thế nào cũng sẽ mất ngon. Sau cùng, chấy tỏi cho thiệt thơm rồi thả vào nồi canh để tạo độ vàng sánh óng ánh và dậy mùi thơm, thế nào bưng tô canh lên thì ai nấy cũng đều “hít hà”, nóng lòng thưởng thức.

Ngoài nấu lá me non, cá chốt còn có thể kết hợp nấu cơm mẻ, lá giang,... Mỗi cách chế biến lại tạo ra được những hương vị đặc trưng nhưng tóm lại là món nào cũng ngon, “bắt cơm” hết sẩy, nhất là trong những ngày mưa tháng tám. Chưa kể, không chỉ nấu canh, cá chốt có thể chế biến thành rất nhiều món như kho tiêu, kho sả, kho nghệ, làm khô, làm mắm,… Vẫn là con cá chốt nhưng mỗi món đều có những hương vị riêng. Cá kho khô, kho sả, khô cá chốt ăn với cơm nóng có khi phải “vét” cạn nồi mới thỏa, còn mắm cá chốt thì bới tô cơm nguội, cắn trái dưa leo cũng thấy ngon.

Cá chốt kho phải ăn với cơm nóng mới ngon

Đến bữa, dọn tô canh chua cá chốt thì phải kèm chén muối ớt hay dĩa nước mắm mặn với thiệt nhiều ớt xắt khoanh. Dẻ miếng cá trắng phau, nóng hổi, hít hà hương vị thơm lừng rồi thưởng thức thịt cá tan nơi đầu lưỡi, da cá thì béo ngậy, gắp kèm vài cọng rau muống non giòn kết hợp rau thơm từ tô canh chua, mọi giác quan như được “đánh thức” với đủ sắc, hương, vị hòa quyện trong món ăn. 

Bữa cơm của người miền Tây đơn giản nhưng thường kết hợp món canh và món mặn. Ở quê, mẹ mua cá về thường chia làm đôi, một phần nấu canh, phần còn lại thế nào cũng dành làm món cá kho cho bữa cơm thêm đậm đà. Cũng là cá chốt nhưng cá nấu canh chua sẽ có vị ngon khác với cá kho. Mỗi cách chế biến sẽ đem tới sự trải nghiệm vị giác khác nhau nhưng đều ngon lành và ấn tượng. Húp nước canh chua ngọt, thơm thơm rồi gắp ít cá, “quệt” một đũa nước mắm kho kẹo trong ơ cá, đũa cơm nóng hổi thì… hết nồi lúc nào chẳng hay. 

Cá chốt kết hợp cùng những nguyên liệu đơn giản, tạo thành những món ăn thơm ngon

Thương sao cá chốt quê mình

Canh chua, kho sả đậm tình quê hương

Những ngày mưa rả rích, còn gì thú vị hơn được ngồi bên mâm cơm ấm nóng, quây quần bên gia đình, thưởng thức món canh chua do mẹ nấu. Từ tô canh dậy lên mùi thơm quyến rũ, lan tỏa khắp cả nhà. Bữa cơm dân dã cùng món ngon cá chốt tuy không cầu kỳ, sang trọng nhưng mang đầy hương vị quê hương./.

Phạm Ngân